11-13-2025

Digitaal nakijken: efficiënter én objectiever

5
min leestijd
Lobke Spruijt

Wie ooit een stapel open vragen heeft nagekeken, weet hoe tijdrovend en foutgevoelig dat proces kan zijn. Pagina’s vol antwoorden, een antwoordmodel dat voortdurend opgezocht moet worden en het handmatig overzetten van resultaten — het is een bekend ritueel. Gelukkig biedt digitaal nakijken een alternatief dat niet alleen efficiënter is, maar ook de objectiviteit van beoordelingen vergroot.

Efficiënter werken, minder fouten

Digitaal nakijken brengt alles wat je nodig hebt samen op één scherm. Het antwoord van de kandidaat staat direct naast het beoordelingsmodel, waardoor je niet meer hoeft te wisselen tussen documenten. Zodra je punten toekent, worden deze automatisch verwerkt in het eindresultaat.

Dankzij integraties met studentinformatiesystemen (SIS) worden resultaten direct gesynchroniseerd — geen Excel-lijsten of handmatige berekeningen meer. Dat bespaart niet alleen tijd, maar vermindert ook de kans op fouten.

Bovendien maakt digitaal nakijken het proces veiliger en beter beheersbaar. Beoordelaars loggen in via hun persoonlijke account en ontvangen alleen de toetsen die aan hen zijn toegewezen. Er hoeven geen papieren exemplaren meer rondgestuurd te worden die kwijt kunnen raken of in verkeerde handen terecht kunnen komen.

Een ander voordeel is dat meerdere beoordelaars parallel kunnen nakijken. Waar voorheen de ene docent moest wachten tot de ander klaar was met nakijken, kunnen nu meerdere beoordelaars gelijktijdigdezelfde toets nakijken. Het resultaat? Kortere doorlooptijden en snellere terugkoppeling aan studenten.

Meer objectiviteit in de beoordeling

Efficiëntie is één kant van het verhaal — minstens zo belangrijk is de objectiviteit. Digitaal nakijken helpt beoordelaars om eerlijker en consistenter te beoordelen.

Zo kunnen vragen bestaan uit meerdere beoordelingscriteria, waardoor de beoordelaar niet langer hoeft te schatten hoeveel punten een antwoord ‘ongeveer waard is’ maar specifiek per criterium kan beoordelen. Het systeem begeleidt het beoordelingsproces stap voor stap, op basis van vooraf vastgestelde criteria.

Daarnaast maakt digitalisering anoniem nakijken eenvoudig. De namen van studenten blijven verborgen totdat alle beoordelingen zijn afgerond. Dat voorkomt (onbewuste) beïnvloeding op basis van bekendheid met de student.

Een ander voordeel: de beoordelaar kan per vraag nakijken. Daardoor ontstaat minder verleiding om een kandidaat op een andere vraag te ‘compenseren’. Iedere vraag wordt beoordeeld op zijn eigen waarde . Wanneer studenten dezelfde fout maken, kan dezelfde feedback gegeven worden omdat deze gemakkelijk herhaald kan worden.

Tot slot kunnen instellingen aangeven dat beoordelaars elkaars scores en feedback niet kunnen zien. Zo kunnen beoordelingen volledig onafhankelijk van elkaar plaatsvinden — ideaal bij  bij het toepassen van het vier-ogen-principe of wanneer objectiviteit extra belangrijk is.

De stap naar kwaliteit en rust

Voor veel onderwijsinstellingen betekent digitaal nakijken meer dan een technologische verbetering. Het zorgt voor rust in de examenperiode, minder handmatig werk en meer focus op wat echt telt: de inhoud van de toets en de kwaliteit van de beoordeling.

Als onderwijskundige zie ik dat instellingen die deze stap zetten, niet alleen tijd winnen, maar ook het vertrouwen in hun toetsproces vergroten. Digitaal nakijken maakt het eenvoudiger om professioneel, veilig en transparant te werken — en dat komt uiteindelijk iedere student ten goede.